Χωρίς πολλά εισαγωγικά, πάμε να δούμε τις πρώτες 50 από τις 100 συμβουλές συγγραφής που συγκεντρώσαμε για εσάς. Άλλη λιγότερο και άλλη περισσότερο, είναι όλες τους σοφές· και όλες έχουν την αξία τους — εξ ου και είναι βαλμένες σε τυχαία σειρά και όχι από την… πιο σοφή στη λιγότερο χρήσιμη. Και βέβαια, σε πείσμα του τίτλου που χρησιμοποιούμε, δεν θα φανούν χρήσιμες, εντέλει, μόνο σε εκκολαπτόμενους συγγραφείς, αλλά σε οποιονδήποτε γράφει, οτιδήποτε και αν γράφει. Ελπίζουμε να τις χαρείτε, να διασκεδάσετε διαβάζοντάς τες και να διαλέξετε όποιες ταιριάζουν περισσότερο με εσάς.
- Αν βαριέστε το κείμενό σας, οι αναγνώστες σας θα βαριούνται ακόμη περισσότερο. Να γράφετε πάντα αυτό που σας αρέσει και σας ενθουσιάζει προσωπικά, ό,τι και αν είναι αυτό. Εσείς είστε το πρώτο και πιο σημαντικό κοινό στο οποίο απευθύνεται το βιβλίο σας.
- Η επιμέλεια είναι το παν. Μην προσπαθείτε να γράφετε «τέλεια» τη στιγμή που γράφετε. Αυτό θα το κάνετε στο τέλος — όχι πιο πριν. Θα το κάνετε στην επιμέλεια.
- Να γράφετε πάντα το καλύτερο βιβλίο που μπορείτε να γράψετε, με τον τρόπο που μόνο εσείς είστε ικανοί να το κάνετε. Μην ξεχνάτε: είστε μοναδικός, δεν μπορεί και δεν πρόκειται να υπάρξει άλλος σαν εσάς.
- Να γράφετε όπως γράφετε εσείς, και όχι όπως γράφει κάποιος άλλος. Κανένας δεν μπορεί να μιμηθεί το στιλ ενός τρίτου. Αλλά, ακόμη και αν το μπορεί, κακώς το κάνει: δεν υπάρχει μεγαλύτερο λάθος από το να υποβιβάζεις τον εαυτό σου.
- Να γράφετε. Να γράφετε. Να γράφετε.
- Να διαβάζετε. Και μετά να διαβάζετε κι άλλο.
- Μην ακούτε όλες τις αρνητικές γνώμες που σίγουρα θα βρεθούν στον δρόμο σας. Δώστε βάση στις θετικές. Και συνεχίστε. Κυρίως: αποφεύγετε τις κριτικές σε πλατφόρμες τύπου Goodreads. Απευθύνονται σε αναγνώστες, όχι στους συγγραφείς.
- Μην απελπίζεστε ποτέ και σε καμία περίπτωση από τις απορρίψεις του χειρογράφου σας. Ακόμη και αν το βιβλίο σας δεν είναι αριστούργημα, μην ξεχνάτε ποτέ πως δεν υπάρχει αριστούργημα που δεν απορρίφτηκε πολλές φορές πριν βρει τον δρόμο του για το τυπογραφείο.
- Να έχετε πάντα ένα συγκεκριμένο και ευρύ κοινό που θα διαβάζει τα κείμενά σας. Να μην είναι μόνο ένας, και να μην είναι «ίδιοι» μεταξύ τους. Ακούστε τι θα σας πουν. Ζυγίστε τα λόγια τους. Και συνεχίστε αυτό που κάνατε..
- Μην περιμένετε να σας έρθουν «ιδέες». Αρπάξτε την ιδέα που ήδη έχετε, και που σας καίει, και κάντε τη βιβλίο.
- Τα βιβλία γράφονται λέξη τη λέξη, πρόταση την πρόταση, παράγραφο την παράγραφο και κεφάλαιο το κεφάλαιο. Δεν έχει επινοηθεί άλλος τρόπος μέχρι σήμερα. Κι αυτός είναι ένας δύσκολος, απαιτητικός, χρονοβόρος και κουραστικός τρόπος. Είναι όμως ο μόνος που έχουμε, και αξίζει χρυσάφι.
- Το ταλέντο δεν είναι κάτι σαν φωτοστέφανο γύρω από το κεφάλι σας. Είναι ο ιδρώτας στο μέτωπό σας. Και μεγαλώνει όσο περισσότερο και σκληρότερα δουλεύετε. Δεν μπορεί να γίνει αλλιώς, και δεν έχει γίνει ποτέ αλλιώς.
- Εμπιστευτείτε αυτά που ξέρετε. Εμπιστευτείτε τον εαυτό σας. Εμπιστευτείτε το περιβάλλον σας. Και εκμεταλλευτείτε τα.
- Δεν θα γίνετε ο επόμενος Σάλμαν Ρούσντι ή ο επόμενος Τζόναθαν Φράνζεν, όσο και αν κοπιάσετε. Αλλά θα γίνετε ο πρώτος Εσείς. Αυτός ήταν εξαρχής ο στόχος σας. Και, ποιος ξέρει, ίσως γίνετε καλύτεροι από τον Σάλμαν Ρούσντι και τον Τζόναθαν Φράνζεν.
- Μάθετε τι θέλετε: Να γίνετε επαγγελματίας συγγραφέας; Να αφηγηθείτε μία καλή ιστορία; Να συναρπάσετε κάποιον ή κάποιους; Αυτό που στ’ αλήθεια θέλετε θα σας δείξει ποιους δρόμους πρέπει να ακολουθήσετε για να το πετύχετε. Μη σας τρομάζει αν κατά βάθος καταλάβετε ότι το κάνετε για τα λεφτά. Είναι καλός λόγος για να γράφει κανείς. Αλλά λίγοι τα καταφέρνουν.
- Μην τα παρατάτε ποτέ. Μην αφήσετε ποτέ τον εαυτό σας να πει, «Δεν είμαι αρκετά καλός». Γιατί είστε. Γιατί μπορείτε να γίνετε. Γιατί το οφείλετε στα όνειρά σας.
- Γίνετε μέλος μίας κοινότητας συγγραφέων. Καθοδηγήστε άλλους, και καθοδηγηθείτε από όποια συμβουλή ή κριτική των άλλων φαίνεται ταυτόχρονα να ξεπηδά και από το δικό σας κεφάλι.
- Δεν είστε «εκκολαπτόμενος συγγραφέας». Είστε συγγραφέας, period. Αποδείξτε το.
- Δώστε βάση στο μήκος των Κεφαλαίων του βιβλίου σας. Μικρά ή μεγάλα, είναι αυτά που δίνουν ανάσα και ρυθμό στην ανάγνωση. Όμως μη μετράτε τις λέξεις κάθε Κεφαλαίου. Αν μία σκηνή τελείωσε εκεί που τελείωσε, αλλάξτε Κεφάλαιο· αν όχι, τελειώστε την πρώτα. Αν πάλι θέλετε να λειτουργήσει σαν «εφέ» η αλλαγή Κεφαλαίου στο μέσον της σκηνής, κάντε το.
- Το γράψιμο είναι μια δεξιότητα που καλλιεργείται με πολλούς τρόπους. Ο βασικότερος: γράφοντας.
- Μην κλέβετε!
- Διαβάστε και ξαναδιαβάστε όλες τις συμβουλές συγγραφής που θα βρείτε στο ίντερνετ και σε βιβλία. Αλλά «στο τέλος της ημέρας» ακολουθήστε το ένστικτό σας.
- Αν κάποιος σάς πει ότι χάνετε τον χρόνο σας με αυτό που κάνετε, με το «χόμπι» σας, σας λέει ψέματα. Γράφοντας, πολλαπλασιάζει κανείς τον χρόνο που του έχει δοθεί. Οικοδομεί κόσμους. Γίνεται δημιουργός.
- Να ακούτε podcast συγγραφέων. Υπάρχουν χιλιάδες και είναι όλα, ή τα περισσότερα, δωρεάν. Γεμίστε το κινητό σας με podcast για το γράψιμο.
- Να παίρνετε ρίσκα.
- Να κάνετε έρευνα, έρευνα, έρευνα.
- Μην «αγαπάτε» τόσο πολύ κάποιον συγγραφέα ώστε να τον μιμείστε. Μην «αγαπάτε» τόσο πολύ κάποιο συγγραφικό στιλ ώστε να το μιμείστε. Εσείς είστε αυτός που πρέπει να προσπαθήσουν να μιμηθούν κάποιοι άλλοι. Βρείτε το στιλ σας. Και κάντε το ολότελα δικό σας. Γίνετε ο καλύτερος σ’ αυτό που μπορείτε να γίνετε. Ό,τι κι αν είναι.
- Καταλαβαίνετε πότε κάτι που γράφετε είναι καλό όχι με το μυαλό αλλά με το στομάχι σας: με την κοιλιά σας. Θυμίζει την αίσθηση που έχει κανείς όταν ερωτεύεται. Και είναι η πιο ωραία αίσθηση που μπορεί να νιώσει κάποιος.
- Μη γράφετε χωρίς σχεδιάγραμμα. Είναι άδικος κόπος. Επενδύστε τον χρόνο σας στο καλύτερο δυνατόν σχεδιάγραμμα του βιβλίου σας. Εκτός και αν πρόκειται για μικρό διήγημα. Όμως μην επιχειρήσετε να γράψετε μυθιστόρημα χωρίς λεπτομερές σχεδιάγραμμα.
- Μην κλείνετε τα αυτιά σας στην κριτική, και κυρίως μην επιχειρηματολογείτε ενάντια σε όσα σάς πουν. Δεν χρειάζεται. Απλώς ακούστε τα. Τα πιο πολλά από αυτά που θα σας πουν θα είναι γενικότητες. Κάποια, ίσως να έχουν μια κάποια αξία. Μια συζήτηση γύρω από τα βιβλία ποτέ δεν είναι άχρηστη.
- Μη σταματάτε ποτέ να γράφετε. Είστε συγγραφέας, και ένας συγγραφέας γράφει. Αυτό κάνει.
- Βρείτε έναν χώρο που να σας «εμπνέει». Μη γράφετε αλλού. Μην αλλάζετε το πρόγραμμά σας και μη μαθαίνετε καινούργια κόλπα.
- Έχετε πάντα ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα της ημέρας για να γράφετε.
- Μην μπαίνετε «ασουλούπωτος» στο γραφείο σας για να γράψετε. Να φοράτε πάντα τα καλά σας. Επενδύστε στο στιλ.
- Επιλέξτε έναν αριθμό λέξεων που «πρέπει» να γράφετε κάθε φορά. Κάθε βιβλίο έχει τον δικό του. Κάποτε ίσως να πρέπει να αρκεστείτε στις 500, κι αυτές με δυσκολία· κάποτε οι 2.000 θα βγαίνουν νεράκι — μπορεί και οι 4.000. Φροντίστε να τελειώνετε κάθε φορά με τις λέξεις της ημέρας. Τα βιβλία χτίζονται τούβλο-τούβλο.
- Να πιάνετε πάντα τους στόχους σας, και πάντα να βάζετε γενναίους και υψηλούς στόχους.
- Η τύχη βοηθά τους τολμηρούς. Να τολμάτε!
- Μην έχετε ένα «πλουμιστό» χειρόγραφο. Να γράφετε στο απλούστερο και πιο λιτό περιβάλλον. Το Word είναι ένας υπέροχος βοηθός. Και τα δωδεκάρια Times επίσης. Φροντίστε το ηλεκτρονικό χειρόγραφό σας να θυμίζει βιβλίο. Τα βιβλία είναι πολύ απλά σχεδιασμένα.
- Να μαθαίνετε. Τα πάντα. Να γίνετε κυνηγός γνώσεων για το καθετί.
- Να γυμνάζεστε. Ένας συγγραφέας πρέπει να έχει γερή μέση και γερή πλάτη. Γιατί το γράψιμο κουράζει. Γίνεται με τα χέρια και με το σώμα. Όχι μόνο με το μυαλό. Να είστε γεροί και δυνατοί.
- Βρείτε έναν επιμελητή που να συνεργάζεται μαζί σας σε κάθε σας βιβλίο. «Παντρευτείτε» τον. Μπορεί να σημάνει τα πάντα για εσάς.
- Μη σταματάτε αυτό που κάνετε. Το βιβλίο σας πρέπει να τελειώσει. Τελειώστε το — με κάθε τίμημα. Το θέμα δεν είναι να γράφουμε: το θέμα είναι να γράφουμε τη λέξη ΤΕΛΟΣ.
- Μην επιτρέπετε να παρενοχλούν το όραμά σας. Ακόμη και αν αυτός που σας παρενοχλεί είναι ο ίδιος σας ο εαυτός.
- Πάντα μπορείτε να γίνετε καλύτεροι. Ποτέ δεν θα γίνετε «τέλειοι», γιατί κανείς δεν είναι τέλειος. Αλλά πάντα μπορείτε να γίνετε καλύτεροι.
- Αν καταλαβαίνετε, ενώ γράφετε, πως κάτι δεν πάει καλά, πως υπάρχουν λάθη, πως χάνετε το νήμα, πως άλλα είχατε στο μυαλό σας για τη δουλειά εκείνης της ημέρας πριν καθίσετε στην καρέκλα σας και ανοίξετε τον υπολογιστή — συνεχίστε να γράφετε. Και δείτε μετά, στο τέλος του ωραρίου, τι πρόβλημα υπάρχει.
- Να γράφετε αυτά που θέλετε να διαβάζετε οι ίδιοι. Αυτά που αγαπάτε. Αυτά που σας ενδιαφέρουν. Αυτά που θα ζηλεύατε αν τα έγραφε κάποιος άλλος.
- Μπορείτε καλύτερα. Μην επαναπαύεστε. Προσπαθήστε κι άλλο. Προσπαθήστε περισσότερο.
- Follow your heart. Αυτό είναι που έχει σημασία τελικά.
- Δοκιμάστε τα πάντα. Πειραματιστείτε. Κάντε κάτι έξω από τους κανόνες και τις νόρμες. Αν όχι τώρα, πότε; Αν όχι εσείς, ποιος;
- Τις δύσκολες μέρες, να θυμάστε πως είστε αυτό που θα γίνετε. Κι αυτό που θα γίνετε είναι κάτι πολύ, πολύ όμορφο.
Δείτε την ενότητα του Bookoo με όλες τις συμβουλές για νέους συγγραφείς.
