Δεν υπάρχει εκκολαπτόμενος συγγραφέας που να μη διαβάζει συμβουλές συγγραφής από φτασμένους ομοτέχνους του, όπου τις βρει. Μάλιστα, πέραν των εκκολαπτόμενων, δεν είναι λίγοι οι συγγραφείς που έχουν ήδη εκδώσει, και όχι μόνο ένα ή δύο βιβλία, που τις διαβάζουν — και πολύ πιο συχνά από όσο θα πίστευε κανείς. Αν μη τι άλλο, οι συμβουλές, είτε για τη συγγραφή είτε για οτιδήποτε, ποτέ δεν έφαγαν τον χρόνο κάποιου — και πολλές από αυτές, αν όχι όλες, είναι χρήσιμες και, συχνά, αποκαλυπτικές.
Δεν είναι κακό να παραδεχτούμε ότι σε όλους μας αρέσει να βλέπουμε τι κρύβεται πίσω από την επιτυχία κάποιου. Εν προκειμένω, μιας και μιλάμε αποκλειστικά για βιβλία εδώ, τι κρύβεται πίσω από το κατόρθωμά του να μιλήσει σε μερικές (ή πολλές) χιλιάδες αναγνωστικές ψυχές, να τις συγκινήσει, να τις εμψυχώσει και να τις κάνει να γελάσουν, να κλάψουν και να σκεφτούν. Και να ανατριχιάσουν. Είτε πρόκειται για έναν κατά τεκμήριο σοβαρό λογοτέχνη, όπως ο Φράνζεν, ας πούμε, είτε για έναν μάστορα της αφήγησης όπως ο Κινγκ, οι συμβουλές δημιουργικής γραφής είναι σχεδόν αναπόσπαστος σύντροφος κάθε νέου —ή όχι και τόσο νέου— συγγραφέα όταν περιδιαβαίνει στο διαδίκτυο και στα ανάλογου ενδιαφέροντος σάιτ.
Μάλιστα, πολλοί επιτυχημένοι συγγραφείς έχουν εκδώσει και βιβλία στα οποία συγκεντρώνουν τα προσωπικά τους «τιπς» για ένα σωστό γράψιμο (ό,τι και αν σημαίνει για τον καθένα μας το «σωστό» αναφορικά με τη συγγραφή), ενώ άλλοι τα έχουν ομαδοποιήσει και τα έχουν συγκεντρώσει σε ένα ή περισσότερα άρθρα τους. Και υποσχόμαστε πως εδώ, στο Bookoo, θα μαζέψουμε τις «καλύτερες» επώνυμες συμβουλές και τους πιο χρήσιμους κανόνες συγγραφής που υπάρχουν «εκεί έξω» και θα σας τους παρουσιάσουμε.
Άλλοι, πάλι, συγγραφείς «σπέρνουν» τις συνεντεύξεις τους με συμβουλές και τιπς και μας τα χαρίζουν, σαν μικρά προσωπικά δώρα ή σαν μηνύματα μέσα σε μπουκάλια, όταν ερωτώνται άμεσα: «Τι θα συμβουλεύατε έναν νέο πεζογράφο;» Είναι πάντα αποστάγματα σοφίας, πολύμοχθης δουλειάς και πολυετούς πείρας, που χαιρόμαστε να τα διαβάζουμε και να τα σκεφτόμαστε μετά.
Κάθε συγγραφέας έχει να μας δώσει πολλές συμβουλές και να μας θυμίσει πολλούς κανόνες δημιουργικής γραφής. Και όσοι το κάνουν είναι πραγματικά πολλοί. Έτσι όμως, το τελικό άθροισμα των κανόνων για το γράψιμο είναι πραγματικά πελώριο. Ενώ, και πολύ φυσιολογικά, πολλοί κανόνες κάποιων λογοτεχνών είναι, ή έτσι φαίνονται σε μια πρώτη ματιά, αντίθετοι με τους αντίστοιχων άλλων συγγραφέων.
Ή μήπως όχι;…
Αν το καλοσκεφτεί κανείς, και αν αποκλείσει προς στιγμήν από την πληθώρα των συμβουλών όσες αφορούν το «τεχνικό» κομμάτι της συγγραφής (πράγματα για τα οποία έχουμε μιλήσει εκτενώς εδώ στο Bookoo), θα δει ότι οι περισσότεροι λογοτέχνες καταλήγουν σε πέντε-έξι κοινούς τόπους — τους ίδιους όλοι τους!
Δεν είναι παράξενο, ούτε πρόκειται για προϊόν… συνωμοσίας. Κατ’ αναλογίαν, τα ίδια ακριβώς αποτελέσματα θα είχαμε εάν συγκεντρώναμε τις απόψεις όλων των επιτυχημένων και κορυφαίων εκπροσώπων οποιασδήποτε τέχνης. Κανείς δεν θα μας έλεγε ότι πέτυχε από… τύχη ή επειδή εργαζόταν ελάχιστα ή χωρίς πρόγραμμα.
Το ακριβώς αντίθετο.
Έτσι, ας δούμε σήμερα τις 10 κυριότερες συμβουλές, ή κανόνες, που δίνουν οι πιο γνωστοί συγγραφείς του καιρού μας:
- Διάβαζε. Κανείς δεν μπόρεσε να γράψει χωρίς να έχει το διάβασμα πρώτη του προτεραιότητα. Κάθε σελίδα που γράφουμε πρέπει να έχει πολλαπλάσιες σελίδες που έχουμε διαβάσει.
- Γράφε. Κανείς δεν γεννήθηκε καλός γραφιάς. Το γράψιμο οξύνεται με την πρακτική εξάσκηση και μόνο. Και, επιπλέον: τα βιβλία δεν γράφονται μόνα τους. Γράφε.
- Τελείωσέ το. Δεν γινόμαστε συγγραφείς απλώς γράφοντας. Γινόμαστε συγγραφείς όταν τελειώνουμε το βιβλίο μας. Η λέξη ΤΕΛΟΣ είναι η πιο σημαντική στο βιβλίο μας.
- Επιμελήσου το. Όχι όσο γράφεις το βιβλίο σου, αλλά μετά, όταν το τελειώσεις. Το σωστό γράψιμο γίνεται όταν δεν γράφουμε: όταν έχουμε τελειώσει το καθαυτό γράψιμο. Είναι δύσκολο, ναι. Αλλά αναγκαίο.
- Ξεκίνα από το τέλος. Δεν γράφουμε στην τύχη. Ποτέ. Ξέρε από πριν τι θα γίνει και πώς θα φτάσουν οι ήρωές σου εκεί. Έχε καλό, πλήρες και λεπτομερειακό σχεδιάγραμμα.
- Να γράφεις για όσα ξέρεις. Ισχύει και για όταν γράφουμε Φαντασία. Αν δεν ξέρεις, τότε μάθε. Οι αναγνώστες σου θα ξέρουν — αυτό είναι σίγουρο.
- Έχε εμπιστοσύνη στις ικανότητές σου. Γιατί μπορείς να τα καταφέρεις. Αν όχι εσύ, τότε ποιος;
- Γράφε καλά. Είναι πολύ σημαντικό. Το κείμενό σου μπορεί να μην έχει καμία πρωτότυπη ιδέα. (Καμία ιδέα δεν είναι πρωτότυπη πια). Αλλά οφείλεις να το παραδώσεις άρτιο. Εξασκήσου στο καλό γράψιμο, είναι πολύ σημαντικό.
- Να ακολουθείς πιστά το πρόγραμμά σου. Άρα να έχεις πρόγραμμα: ωράριο. Το γράψιμο είναι δουλειά. Χωρίς να αφιερώνει κανείς ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα κάθε ημέρας στο γράψιμο (ή, έστω, έναν συγκεκριμένο αριθμό λέξεων), δεν μπορεί να προχωρήσει. Κανείς δεν το έχει καταφέρει μέχρι σήμερα.
- Γύρνα ξανά στα #1, #2, #3 και #4.
Αυτοί είναι οι κυριότερες κανόνες συγγραφής. Και είναι όλοι τους σοφοί. Και πρέπει να τους ακολουθεί οποιοσδήποτε έχει φιλοδοξίες από τα κείμενά του. Οποιοσδήποτε δηλαδή τα βλέπει σαν δουλειά και σαν τέχνη μαζί.
Όπως ακριβώς και εσείς.
Το Bookoo σού προτείνει: οι καλύτερες συμβουλές Δημιουργικής Γραφής είναι λίγες — και τις ξέρεις καλά!
