Οι χώροι
Τελευταία επεξεργασία: 11 Μαϊ 2018

Τα πάντα στο βιβλίο σας γίνονται κάπου. Μπορεί —ασφαλώς!— να περιστρέφονται γύρω από τους ήρωές σας, μπορεί η Ιστορία να αρπάζει στην αγκαλιά της, ή να γαντζώνει με τα χέρια της, τους πρωταγωνιστές του μυθιστορήματός σας και να τους κάνει ό,τι θέλει αυτή (γιατί η Λογοτεχνία είναι κατά κύριο λόγο η αφήγηση δραμάτων: των μικρών ή μεγάλων δραμάτων, και κωμικών καμιά φορά, που βιώνουν οι ήρωες των βιβλίων), όμως τα πάντα, ξαναλέμε, συμβαίνουν κάπου. Είναι πολύ σπάνιο όλη η δράση να λαμβάνει χώρα στο μυαλό του ήρωα, και μάλιστα είναι κάπως παλιό, κάπως ξεπερασμένο «κόλπο» αυτό.

Τα πάντα συμβαίνουν κάπου.

Διαβάζουμε λογοτεχνία για πολλούς λόγους, και ένας από αυτούς έχει να κάνει με τη θυελλώδη επιθυμία μας να γνωρίζουμε νέους κόσμους. Να επισκεπτόμαστε ξένα σπίτια. Να ρίχνουμε κρυφές ματιές πίσω από λογής «παραβάν». Η λογοτεχνία σπάει κάθε συνθήκη ιδιωτικότητας: είναι το διαβατήριό μας στο Ξένο, στο Άλλο — είναι το αντικλείδι που ανοίγει όλες τις ξένες πόρτες. Στην πραγματική ζωή, κάτι τέτοιο δεν θα περνούσε ποτέ από το μυαλό μας. Στα βιβλία, αλλά και στον κινηματογράφο ή το θέατρο, σε όλες τις αφηγηματικές τέχνες δηλαδή, το κάνουμε με την καρδιά μας και χωρίς αναστολές. Μας αρέσει, είναι δίκαιο, είναι… νόμιμο — και θέλουμε να είναι ωραίο.

Η περιγραφή του χώρου όπου εκτυλίσσεται κάθε σκηνή του βιβλίου μας μπορεί να μη μας περνά πάντα από το μυαλό ότι συνιστά έναν άξιο λόγου και προσοχής «κανόνα» της μυθιστοριογραφίας. Παρ’ όλα αυτά, ισχύει ακριβώς το αντίθετο. Ο αναγνώστης θέλει (λάθος: απαιτεί!) να ξέρει πού βρισκόμαστε και τι υπάρχει γύρω από τους ήρωες του βιβλίου που κρατά και απολαμβάνει. Όμως, όπως καθετί στο γράψιμο, η περιγραφή των χώρων θέλει μέτρο. Είναι δύσκολη δουλειά, απαιτεί καλή «προϋπηρεσία» και «εκπαίδευση», και σας θέλει εκεί, ολότελα εκεί, όσο και όπως είστε εκεί όταν περιγράφετε στο βιβλίο σας σκηνές δράσης, ή προδοσίας, ή έρωτα, ή μία απλή διαλογική σκηνή.

Ξαναλέμε όμως: μέτρον άριστον! Μπορεί ο Μπαλζάκ να ήταν περίφημος (και) για την οξύτατη ικανότητά του να περιγράφει οτιδήποτε έβλεπε σαν να το ζωγράφιζε, μπορεί να διέθετε ένα ταλέντο σπάνιο και πολύτιμο, αλλά —μεταξύ μας— ποιος στ’ αλήθεια θέλει πλέον να του περιγράφεις μία… καγκελόπορτα επί μερικές σελίδες, όπως έχει κάνει εκείνος; (Απάντηση: Κανείς! Ζούμε στον 21ο αιώνα). Μέτρο λοιπόν. Αλλά μέτρο δεν σημαίνει κατ’ ανάγκην και «μινιμαλισμός». Σε καθετί υπάρχει μία χρυσή τομή, και μία από τις υποχρεώσεις του μυθιστοριογράφου είναι να επιλέγει κάθε φορά πώς, πόσο και μέσα από τα μάτια ποιου ήρωα θα περιγράψει κάτι. Ποιου ήρωα, είπαμε: αλλά μπορεί όλα αυτά να τα κάνει ο Παντογνώστης Αφηγητής, φυσικά — δηλαδή η συγγραφική σας περσόνα. Δείτε, στα βιβλία που αγαπάτε, πώς περιγράφουν οι παγκόσμιας κλάσης συγγραφείς τους χώρους κάθε σκηνής. Δώστε βάση, δείτε τις διαφορές τους, και κρατήστε σημειώσεις.

Αλλά δοκιμάστε και μία άσκηση, που εμείς οι άνθρωποι του Bookoo ξέρουμε καλά, καθώς είναι πολύ συνηθισμένη και διδάσκεται σε όλα τα σεμινάρια δημιουργικής γραφής και αυτοέκδοσης. Είναι πολύ απλή. Πηγαίνετε σε ένα χώρο εκτός του σπιτιού σας. Σε ένα καφέ, παραδείγματος χάριν. Δεν έχει μεγάλη σημασία αν είναι το στέκι σας ή ένα μαγαζί που επισκέπτεστε για πρώτη φορά (αν και η οικειότητα του συγγραφέα με τους χώρους που περιγράφει είναι εξαιρετικά σημαντική όταν γράφουμε). Τώρα, πάρα πολύ απλά, βγάλτε το χοντρό σπιράλ τετράδιο που πάντα κουβαλάτε στην τσάντα σας (ναι, το ξέρουμε πως πάντα κουβαλάτε στην τσάντα σας ένα χοντρό σπιράλ τετράδιο: είστε συγγραφείς) και περιγράψτε όσα βλέπετε. Έχετε στον νου σας πως γράφετε πεζογραφία εκείνη τη στιγμή — αλλά όχι «λογοτεχνία»: φροντίστε να είστε ακριβείς και «δημοσιογραφικοί». Δείτε όλο τον χώρο, τα τραπεζάκια, το μπαρ, τους πελάτες, έναν ή δύο από αυτούς που σας φαίνονται πιο ενδιαφέροντες, την τζαμαρία που κοιτά στον δρόμο, τους περαστικούς που προχωρούν έξω, στο πεζοδρόμιο, τη μουσική που ακούγεται, τις συζητήσεις των θαμώνων που φτάνουν μέχρι τα αυτιά σας. Μην επεκταθείτε πολύ: αρκούν 1.000 λέξεις.

Τώρα, γυρίστε στο σπίτι σας, καθίστε στο γραφείο σας, ανοίξτε τον υπολογιστή σας και γράψτε μία μικρή σκηνή από ένα φανταστικό βιβλίο — όχι το δικό σας, όχι αυτό που γράφετε: είπαμε, όλο αυτό είναι μία απλή άσκηση. Γράψτε αυτή τη μικρή σκηνή, βάζοντας δύο ήρωές σας να συναντιούνται στο ίδιο μπαρ. Περιγράψτε το με λίγες λέξεις. Ναι, ξέρετε πλέον τα πάντα για αυτό, καθώς το παρατηρήσατε εξονυχιστικά και γράψατε ήδη 1.000 λέξεις — αλλά δεν θα χρειαστεί να πείτε τα πάντα και σε εμάς, σωστά; Πρέπει όμως να μας το δείξετε. Να το καταλάβουμε. Να αισθανθούμε οικεία μέσα εκεί. Να το δούμε μέσα από τα μάτια σας.

Ναι, δεν είναι πάντα εύκολο. Γιατί, όπως συχνά λέμε εδώ στο Bookoo, η συγγραφή είναι μια κοπιαστική περιπέτεια. Αλλά τόσο όμορφη και ικανοποιητική! Και είναι πραγματικά υπέροχο να δημιουργείς νέους χώρους, νέους κόσμους, νέα σύμπαντα. Και μέσα εκεί να ξεδιπλώνει τα γοητευτικά εφτά πέπλα της η δική σας ιστορία.

Το Bookoo σού προτείνει: Δείξε σωστά τους χώρους όπου δρουν οι ήρωές σου!

Δες την ενότητα του Bookoo σχετικά με την επιμέλεια κειμένων

αυτοέκδοση βιβλίου
αυτοέκδοση bookoo
ΘΕ αυτοέκδοση βιβλίου

Για να σου εξασφαλίσουμε μια κορυφαία εμπειρία, στο site μας χρησιμοποιούμε cookies.

Μάθε περισσότερα