Ας πούμε σήμερα δυο πράγματα για κάτι που, μολονότι έχει αλλάξει άρδην εδώ και πολλά-πολλά χρόνια, εξακολουθούμε να το λέμε όλοι (με καμάρι) χρησιμοποιώντας το παλιό, παραδοσιακό του όνομα: ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟ.
Ναι, προφανώς και κανείς πλέον δεν γράφει με το χέρι, ή στη γραφομηχανή — η οποία έπαιξε τον ρόλο της επί πολλές δεκαετίες και αγαπήθηκε παθιασμένα από όλους τους συγγραφείς. Όλοι, πλην έστω ελαχίστων εξαιρέσεων, γράφουμε απευθείας στον υπολογιστή. Ή, και να μη γράφουμε απευθείας, δείχνουμε ή προτείνουμε ή αποστέλλουμε για αυτοέκδοση το βιβλίο μας αποκλειστικά και μόνο πληκτρολογημένο. Όλοι γράφουμε λοιπόν σε ένα αρχείο του Word: ένα εργαλείο πραγματικά καταπληκτικό — ένα σπουδαίο δώρο της τεχνολογίας στον άνθρωπο και σε αυτή την ειδική, περίεργη κατηγορία ανθρώπων που είναι οι συγγραφείς.
«Χειρόγραφο» λοιπόν. Ωραία. Συμφωνούμε. Ας συνεχίσουμε!
Το Word μάς παρέχει ένα σωρό ευκολίες. Και άλλα τόσα «καλούδια». Μπορούμε να κάνουμε τα πάντα με αυτό: να ποικίλλουμε τα κείμενά μας, να τα κοσμούμε, να τα κάνουμε έτσι και να τα κάνουμε αλλιώς. Να τους βάζουμε κεφαλίδες, να αλλάζουμε το font σε κάθε λέξη, να κάνουμε «εισαγωγή εικόνας», να προσθέτουμε χρώματα, σχέδια, βινιέτες, γραμμούλες, «βουλώματα», πλαίσια κλπ. κλπ.
Είναι καλά όλα αυτά;
Ό χ ι !
Είναι ο μεγαλύτερος εχθρός του συγγραφέα — σοβαρά τώρα. Είναι απολύτως άχρηστα. Δεν τα θέλουμε. Και, όταν μιλάμε για χειρόγραφο που προτείνεται για έκδοση ή που πηγαίνει για αυτοέκδοση, είναι ακόμη χειρότερα!
Όλοι εμείς οι άνθρωποι του Bookoo, όπως και όλοι οι άνθρωποι που δουλεύουν στις εκδόσεις όπου γης, ξέρουν και θα σας πουν ΕΝΑ πράγμα: «Φέρτε μας ένα απλό χειρόγραφο!»
Να μην το ξεχνάτε ποτέ λοιπόν: το χειρόγραφό σας, το αρχείο με το βιβλίο σας τέλος πάντων, πρέπει να είναι απλό. Μίνιμαλ. Λιτό. Χωρίς στολιδάκια και λοιπά «περίεργα». Όπως θα ήταν αν το γράφατε στη γραφομηχανή.
Ας το δούμε λίγο πιο λεπτομερειακά αυτό.
Καταρχάς, φροντίστε τα περιθώρια του αρχείου σας. Για να μην μπερδεύεστε, χρησιμοποιήστε από τα προτεινόμενα margins του Word αυτό που λέει, στην καρτέλα Διάταξη, «Συνηθισμένα». Αυτό αρκεί! Σε καμία περίπτωση μη βάζετε μεγάλα περιθώρια για να φαίνεται… μεγάλο το βιβλίο σας. Όποιος ανοίξει το αρχείο, θα δει αμέσως τον αριθμό των λέξεων του βιβλίου σας: είναι το πρώτο που κάνει. Χωρίς να ξέρει τον ακριβή αριθμό των λέξεων, δεν θα ξεκινήσει να το διαβάζει.
Τώρα, οι γραμματοσειρές, τα font. Δεν χρειάζονται πολλές. Δεν χρειάζονται καν ΔΥΟ. Αρκεί μία. Σε όλο το βιβλίο. Για οτιδήποτε γράφεται εκεί μέσα — κείμενο, τίτλους κλπ.: για τα πάντα.
Ποιαν; Όποια θέλετε! Αρκεί να είναι ευανάγνωστη και όχι… καλλιγραφική. Επιλέξτε την Times New Roman, για παράδειγμα, για να έχετε το κεφάλι σας ήσυχο. Είναι άψογη.
Το σάιζ τώρα, το μέγεθος των γραμμάτων: οι 12΄΄ είναι ευλογημένες από τον Θεό, να το θυμάστε αυτό! Τα λεγόμενα «δωδεκάρια» είναι ένα κι ένα (και) για το δικό σας βιβλίο.
Τώρα, αν έχετε τίτλους κεφαλαίων, ας πούμε, πολύ απλά γράψτε τους πάλι με δωδεκάρια, αλλά bold: «μαύρα». Μη φοβάστε ότι δεν θα ξεχωρίζουν. Ξεχωρίζουν μια χαρά! Και βάλτε, ειδικά τα τιτλάκια των κεφαλαίων του μυθιστορήματός, με κεντρική στοίχιση, ενώ όλο το υπόλοιπο βιβλίο σας θα είναι αυστηρά (αυστηρά όμως) σε πλήρη στοίχιση.
Πάμε τώρα στο πιο κρίσιμο από όλα! Στις παραμέτρους της παραγράφησης. Επιλέξτε την απλούστερη δυνατή. Ποια είναι αυτή; Η εξής:
Στην οικεία καρτέλα του Word σάς ζητά να γράψετε στο πλαίσιο Εσοχές (που έχει δύο «υποκατηγορίες»: Δεξιά και Αριστερά) και στο πλαίσιο Διάστημα (που επίσης έχει δύο «υποκατηγορίες: Πριν και Μετά) τις προτιμήσεις σας. Οι προτιμήσεις σας είναι 0. Σημειώστε 0 (μηδέν) και στα τέσσερα κουτάκια. Ούτε 0,1 ούτε 1,5: το 0 αρκεί και… περισσεύει. Δίπλα, σας γράφει τη λέξη Ειδική και τη λέξη Διάστιχο: γράψτε ότι θέλετε η πρώτη αράδα κάθε παραγράφου να μπαίνει 1 εκατοστό μέσα, για την πρώτη περίπτωση, και σημειώστε Μονό στη δεύτερη. Είναι τόσο απλό.
Και πλέον έχετε σχεδόν τελειώσει. Ή μάλλον έχετε απολύτως τελειώσει, γιατί δεν έχετε να κάνετε τίποτε άλλο! Μην προσθέτετε σελιδαρίθμους και κεφαλίδες — δεν τα χρειάζεται κανείς σε ένα χειρόγραφο: το βαραίνουν πολύ, χωρίς να σας προσφέρουν κανένα πραγματικό κέρδος (και συχνά είναι κιτς, κάτι που δεν θέλουμε).
Αυτά! Έχετε στα χέρια σας ένα μοντέλο «χειρογράφου» που είναι η χαρά του επιμελητή. Να θυμάστε τούτο: πριν διαβάσει κάποιος το χειρόγραφό σας, 99 στις 100 περιπτώσεις θα το μετατρέψει όπως σάς περιγράψαμε στο σημείωμα αυτό. Προλάβετέ τον, για να τον… καλοπιάσετε!
Τα μυστικά βέβαια του καλού χειρογράφου δεν σταματούν εδώ. Είναι αρκετά ακόμη που πρέπει να προσέξει κανείς. Αλλά για όλα τα υπόλοιπα θα μιλήσουμε σε ένα επόμενο σημείωμα. Έως τότε, καλή δουλειά!
Το Bookoo σού προτείνει: φρόντισε το χειρόγραφό σου — η απλότητα είναι το παν!
Δες την ενότητα του Bookoo σχετικά με την επιμέλεια κειμένων
ΑΦΗΣΤΕ ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΣΑΣ