Νά λοιπόν το #1 πρόβλημα για έναν συγγραφέα. Γιατί το #1 πρόβλημα για έναν συγγραφέα δεν είναι το κακό ή μέτριο βιβλίο — αυτό είναι κάτι που μαθαίνεται, κάτι που μπορούμε να εξασκηθούμε επάνω του, κάτι που θα το ξεπεράσουμε κάποια στιγμή με τις επαναλήψεις, την προσπάθεια, την επιμέλεια, το ξαναγράψιμο, τις πολλές-πολλές φορές που θα πέσουμε και θα ξανασηκωθούμε. Και με την εντατική ανάγνωση.
Όχι: το #1 πρόβλημα για έναν συγγραφέα ΟΤΑΝ ΓΡΑΦΕΙ είναι ο Τρόμος Μπροστά Στη Λευκή Σελίδα.
Και το πρόβλημα αυτό χτυπάει όλους τους συγγραφείς. Ή μάλλον: δεν υπήρξε συγγραφέας (της προκοπής) που να μην έμεινε πάνω από μερικές εκατοντάδες φορές παγωμένος μπροστά στο τετράδιο, στη γραφομηχανή, στον υπολογιστή του.
Δεν υπάρχουν εξαιρέσεις εδώ. Δεν γίνεται να υπάρξουν.
Εξ ου και όλο το ίντερνετ, όλα τα σχετικά βιβλία, όλα τα βοηθήματα, όλες οι τάξεις και τα εργαστήρια Δημιουργικής Γραφής είναι γεμάτα από συμβουλές και κόλπα για να το ξεπεράσετε.
Εμείς, στο blog του Bookoo, θα είμαστε λιτοί στο παρόν σημείωμα.
Τα πράγματα είναι περισσότερο απλά από όσο τα φανταζόμαστε. Το writer’s block δεν είναι ο μεγαλύτερος εχθρός σου, στ’ αλήθεια. Είναι ένα σύμπτωμα που θα παρέλθει: συνήθως, φεύγει το ίδιο «εύκολα» όπως ήρθε. Υπάρχουν άπειρα κακά πράγματα για να μας απασχολούν, και έχουν να κάνουν με την καθημερινότητά μας, την οικονομία (τη δική μας και της χώρας), την οικογένεια και τους γύρω μας. Μάλιστα, πολύ συχνά ακριβώς αυτοί οι εξωγενείς παράγοντες είναι που συμβάλλουν στην ένταση με την οποία μάς επιτίθεται η Λευκή Σελίδα. Αν το ξεκαθαρίσουμε αυτό μέσα μας, θα μπορέσουμε να βάλουμε τα πράγματα σε μία σειρά: «Δεν ξέρω τι να γράψω, ή το μυαλό μου είναι απασχολημένο με το κορίτσι μου / το αγόρι μου, που θέλει να χωρίσουμε;» Πολύ συχνά, πράγματι φταίει αυτό. Το κορίτσι — ή το αγόρι.
Όμως, ας βγάλουμε έξω από την εξίσωση όλους αυτούς τους εξωτερικούς εχθρούς τού εν προόδω βιβλίου μας. Ας υποθέσουμε πως όλα στη ζωή μας πηγαίνουν τέλεια και πως το μυαλό μας, τις ώρες που γράφουμε, δεν πετάει καθόλου σε τίποτε άλλο, δεν έχει κανέναν περισπασμό. Τις πταίει λοιπόν; Γιατί δεν μπορούμε να γράψουμε;
Γιατί κολλάμε;
Απάντηση: ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΣΗΜΑΣΙΑ.
Ο λόγος δεν έχει απολύτως καμία σημασία. Συμβαίνει σε όλους. Μάλιστα, ΠΡΕΠΕΙ να συμβεί (και) σε εσάς. Είναι κάτι που πάει… σετ με το γράψιμο καθαυτό. Και ξεπερνιέται. Πώς;
Ένας τρόπος (ο καλύτερος δυνατός) είναι το Τέλειο Σχεδιάγραμμα. Αν έχετε εκ των προτέρων σχεδιάσει λεπτομερώς το βιβλίο σας (όπως κάνουν όλοι οι επιτυχημένοι συγγραφείς, και σίγουρα όλοι οι συγγραφείς που εσείς αγαπάτε), οι πιθανότητες να σας πιάσει Τρόμος Μπροστά Στη Λευκή Σελίδα τείνουν στο μηδέν. Απλούστατα, ΞΕΡΕΤΕ τι θα γράψετε. Και απομένει να στρωθείτε και να το γράψετε. Το λέμε συχνά: η συγγραφή είναι χειρωναξία, προϋποθέτει ιδρώτα και πιασμένη μέση — γι’ αυτό και, όπως επίσης έχουμε ξαναπεί, καλό είναι να γυμνάζεστε συστηματικά.
Αν πάλι το writer’s block επιμένει, ή αν δεν έχετε (κακώς!) ένα λεπτομερές σχεδιάγραμμα, τότε απλώς αφήστε το: θα περάσει. Τι να κάνετε στο μεταξύ; Προφανώς και μπορείτε να πάτε μια βόλτα, αλλά εμείς σας προτείνουμε να μη βγείτε από το γραφείο σας! Οι ώρες που έχετε πει ότι θα εργάζεστε είναι συγκεκριμένες — και ιερές. Οπότε, μείνετε μέσα και κάντε κάτι άλλο: διαβάστε κάτι, χαζέψτε κανένα μεγάλο άρθρο στο The New Yorker, ξεφυλλίστε τα περιοδικά σας (είναι καλό να κάνετε συνδρομή σε καναδυό χάρτινα διεθνή περιοδικά: βοηθάει στο γράψιμό σας), παίξτε με τον γάτο σας (είναι επίσης καλό να έχετε γάτο), ακούστε τζαζ ή κλασική μουσική (σοβαρά όμως, αυτά τα δύο είδη βοηθάνε περισσότερο από άλλα — το metal δεν είναι… χμμ… και το ιδανικότερο είδος για να σας στρώσει στο γράψιμο), κρατήστε σημειώσεις για ενδιαφέροντες χαρακτήρες μελλοντικών διηγημάτων σας, περιγράψτε με λεπτομέρειες στο χαρτί (σε ένα αρχείο του υπολογιστή σας, εννοούμε!) πώς περάσατε σήμερα ή τι θυμάστε από μια μέρα της παιδικής σας ηλικίας — όλα βοηθάνε: όλα.
Και, όταν περάσει το ωράριό σας, κάντε ό,τι άλλο έχετε να κάνετε.
Και συνεχίστε το γράψιμο την επόμενη ημέρα.
Και αν το writer’s block επιμείνει; Ναι, είναι δυνατόν να επιμείνει. Συχνά, φτάνει και τους ένα-δυο μήνες. Οπότε, συστήνουμε υπομονή. Δεν υπάρχει κάποιο χάπι για να ξεπεραστεί. Ούτε θα υπάρξει ποτέ. (Μόνο σε κάποιο διήγημα Επιστημονικής Φαντασίας, στο οποίο όμως ο ήρωας στο τέλος τρελαίνεται).
Μέχρι να φύγει και να πάει στο καλό, ζήστε μαζί του, «χαϊδέψτε» το και περιμένετε να περάσει.
Να ξέρετε πως, όσο κρατά, έχετε την τρομερά πολύτιμη ευκαιρία να διαβάσετε κι άλλο: οι ιδέες μας γεννιούνται μόνο από τα διαβάσματά μας. Και από τίποτε άλλο. Να το θυμάστε αυτό.
Επομένως: να μη σας τρομάζει το writer’s block. Δεν είναι τίποτε. Είναι φυσιολογικό. Και θα περάσει.
Κι αν πάντως φαίνεται να μην περνάει, ξέρετε τι μπορείτε να κάνετε;
Γ ρ ά ψ τ ε !
Η καλύτερη άμυνα είναι η επίθεση. Είστε πιο καλός και πιο δυνατός από τον Τρόμο Μπροστά Στη Λευκή Σελίδα. Αποδείξτε το!
Το Bookoo σού προτείνει: μη σας τρομάζει το writer’s block — θα το ξεπεράσετε!
Δες την ενότητα του Bookoo σχετικά με την επιμέλεια κειμένων
